สุนทรกถาใน โอกาสรับรางวัลศรีบูรพา : โดย พระไพศาล วิสาโล
รางวัลศรีบูรพานั้นถือกันว่าเป็นรางวัลที่ทรงเกียรติอย่างยิ่งสำหรับนัก เขียนนักประพันธ์ในประเทศนี้ แต่อาตมาขอสารภาพว่า การขึ้นมากล่าวสุนทรกถาในฐานะผู้ได้รับรางวัลศรีบูรพานั้น เป็นสิ่งที่ไม่เคยคาดคิดมาก่อนว่าจะบังเกิดกับตนเอง เพราะแม้อาตมาจะเขียนหนังสือมานานกว่า ๓๐ ปี แต่ก็ไม่สามารถกล่าวอย่างเต็มปากว่าตนเองเป็นนักเขียนนักประพันธ์ จะเป็นได้อย่างมากก็นักเขียนสมัครเล่น ซึ่งไม่อาจเทียบชั้นเสมอนักเขียนชั้นครูหรือนักประพันธ์อาวุโสทั้งหลายที่ เป็นเจ้าของรางวัลอันทรงเกียรตินี้ตลอด ๒๐ กว่าปีที่ผ่านมา ยิ่งกว่านั้นงานเขียนของอาตมาก็ไม่เคยแม้แต่จะเฉียดกรายเข้าใกล้แวดวง วรรณกรรมหรือวงการหนังสือพิมพ์ อันเป็นแวดวงที่ศรีบูรพาได้บุกเบิกสร้างสรรค์และฝากผลงานไว้มากมาย ทั้งนี้มิจำเป็นต้องเอ่ยว่าในอดีตไม่เคยมีพระภิกษุที่ได้รับรางวัลนี้ ด้วยเหตุนี้การได้รับรางวัลศรีบูรพาจึงเป็นเรื่องที่เหนือการคาดคิดของอาตมา ศรีบูรพาหรือกุหลาบ สายประดิษฐ์ เป็นนักประพันธ์และนักหนังสือพิมพ์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่งของไทย เป็น “สุภาพบุรุษ” ที่มั่นคงในอุดมคติและเปี่ยมด้วยคุณธรรมอันน่ายึดถือเป็นแบบอย่าง อาตมาจึงรู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้รับรางวัลที่ตั้งขึ้นในนามของท่าน คงไม่ต้องกล่าวย้ำในที่นี้ว่ารางวัลศรีบูรพานั้นมีความหมายอย่างไรสำหรับวง การนักเขียนนักประพันธ์ของไทย แต่มีข้อที่น่าสังเกตประการหนึ่งก็คือ ทั้ง ๆ ที่รางวัลศรีบูรพาเป็นเครื่องรับรองสถานะและเพิ่มพูนเกียรติยศแก่นักเขียน แต่ตลอดชีวิตของศรีบูรพา ท่านหาเคยได้รับรางวัลใด ๆ ไม่ ไม่ว่าจากวงการวรรณกรรมและวงการหนังสือพิมพ์ ทั้งไม่เคยได้รับเกียรติยศใด ๆ ในระดับประเทศ ทั้ง ๆ ที่ท่านมีคุณูปการอย่างยิ่งต่อวงการดังกล่าวและได้อุทิศตนเพื่อประเทศชาติมา โดยตลอด ในทางตรงข้ามท่านกลับถูกจับกุมคุมขังถึง ๒ ครั้ง และกลายเป็นบุคคลผู้ไม่พึงปรารถนาในสายตาของผู้มีอำนาจจนต้องลี้ภัยอยู่ใน ต่างประเทศกระทั่งวาระสุดท้ายของชีวิต ชีวิตของศรีบูรพาคือชีวิตของผู้ที่อยู่แถวหน้าในการต่อสู้กับเผด็จการและ อำนาจที่ไม่เป็นธรรม แม้จะประสบเภทภัยเพียงใด ก็ไม่ท้อแท้ท้อถอย หากยังคงมุ่งมั่นต่อสู้ตามอุดมคติปณิธานของตน นั่นเป็นเพราะท่านมีจิตใจมั่นคง…
